Հայոց լեզու

1․Հայ ժողովուրդը ազատագրական պայքարի ելավ, և 8-9-րդ դարերընշանավորվեցին արաբական տիրապետության դեմ մեկը մյուսի հետ բռնկվողապստամբություններով ու ահեղ մարտերով։ (մեկ, հետև, պայքար, տիրապետություն) 2․Մեսրոպ Մաշտոցի աշակերտ Կորյունը, «Վարք Մաշտոցի» գրքով ապագասերնդին հանձնեց իր ուսուցչի կյանքի ու  գործունեություն պատմությունը։(ուսուցիչ, սերունդ, գործունեություն, աշակերտ) 3․Մովսես Խորենացին, օգտագործեց բազմաթիվ գրավոր աղբյուրներ, ամբողջական ձևով շարադրեց հայոց պատմությունը հնագույն ժամանակներիցմինչև Արշակունիների թագավորության անկումը: (թագավորություն, ձև, օգտագործել, աղբյուր) 4․Դավիթ Անհաղթը, որն այդպես է կոչվել Աթենքի իմաստասիրականբանավեճներում մշտապես անպարտելի մնալու համար, բացի հույն տարբերգործերի բազմաթիվ  մեկնաբանություն է, գրել է «Սահմանք իմաստասիրության» նշանավոր աշխատությունը։ (բանավեճ, մեկնաբանություն, իմաստասեր, մնալ) 5․Բագրատունիները փորձում էին Հայաստանը միավորել մեկ միասնականպետության մեջ, սակայն տեղական իշխանությունների կենտրոնախույս  ավելիզորեղ եղան, և երկիրը տրոհվեց մի քանի մանր թագավորությունների։ (ձգտում, միավորել, տրոհել, թագավորություն) 6․Շիրվանզադեի հայրը դերձակ էր, բայց գրողի մանկության տարիներին զբաղվումէր տորոն առևտրով և մեծ մասը բացակայում էր տանը։ (տարի, մանկություն, տորոն, տուն) 7․Հովհաննես Թումանյանը ժողովրդի կողմից բարձր դասական պարզության ուխորության, ազգային տարերքի իմաստության շնորհիվ: Գնահատության էարժանացել իր քերթության իմացության ու անսահման (գնահատություն, տարերք, քերթություն, ժողովուրդ) 8․Թիֆլիսում ապրելու միջոցը հատկապես <<Վերնատան>> Թումանյանն որ կյանքի  շուրջն է համախմբում գրական ուժերին, կազմակերպում արևելահայոց գրական կյանք (կյանք, տարի, միջոց, ինքը) 9. Առանձնացնել ՎԱ հոլովման ենթարկվող 5 բառ: Օր, քույր, ձմեռ, ամառ, Անի, րոպե, տարի, հույս, մահ, անգամ։ Եղբայր, ժամ, գարուն, շաբաթ, բարօր, գիշեր, տարեցտարի, կեսօր, վաղը, գագաթ: Աշուն, այսօր, երեկ, օրեցօր, ուրբաթ, վայրկյան, …

Հայոց լեզու

Ո՞ր շարքի բոլոր բայերն են ա խոնարհման: 1) չեն անշարժացել, շատացող, բարձրացա, վարձած 2) եկած, չեմ մոռանա, արածում է, պիտի գնայիր 3) տված, հասա, կկայունանա, խաղացած 4) դարձող, լեռնանում են, ժպտում եմ, դիմացել է 2. Ո՞ր շարքի բոլոր բայերն են ա խոնարհման: 1) դարձե՛ք, ելա, կջանամ, մի՛ տուր 2) մոռացել եմ, պիտի կարդայինք, ցնծաց, կտոկան …

Հայոց լեզու

Անկատար ձևաբայ- ում-երգում, խաղում Վաղակատար ձևաբայ-ել- երգել, խաղացել Ապակատար ձևաբայ-/ել/ու, /ալ/ ու- երգելու, խաղալու Ժխտական ձևաբայ- ի,ա -/չի/, երգի, խաղա Կազմել հետևյալ բայերի անկատար, վաղակատար, ապակատար, ժխտական ձևաբայերը՝ աշխատել, կարդալ, մեռնել, հանգչել, վախենալ, զարմանալ, զարմացնել, մոտեցնել, փախցնել, կտրտել, հուզվել: աշխատել- աշխատում, աշխատել, աշխատելու, չի աշխատի կարդալ-կարդում, կարդացել, կարդալու, չի կարդա Մեռնել- մեռնում, մեռնել, մեռնելու, չի …

Հայոց լեզու

1․ Ստուգել և քննարկել հետևյալ աշխատանքը։ 2․ Կազմել հետևյալ բայերի անկատար ներկա և անկատար անցյալ ժամանակաձևերը՝ սիրել, երգել, խաղալ, կարդալ, հանգչել, դիպչել, կորչել, գտնել, ընկնել, վախենալ, վերադառնալ, սարսափեցնել, եռացնել, ուտեցնել, թռցնել։ սիրել-սիրում եմ, սիրում ես, սիրում է- սիրում ենք, սիրում եք, սիրում են- անկատար ներկա սիրել-սիրում էինք, սիրում էիք, սիրում էին- անկատար անցյալ երգել-երգում եմ, երգում ես, երգում …

Տնային

1․Ընդգծե՛ք բայի 5 անդեմ ձև. ա) սիգալ, ծավալ, ողբալ, անկյալ, ձնհալ, հոգալ, դնչկալ, կապալ, փռթկալ, կչկչալբ) դավել, խոցեն, լարած, թվեմ, կատվեն, նավել, կարի, գրող, սուրա, սիրելիսգ) ողբաց, հարբած, գրբաց, դարձված, աստված, տարած, խոզարած, հորած, կորած, կասկած 2․Ընդգծե՛ք բայի 5 դիմավոր ձև. ա) մորթին, մկկան, հուսար, կոմիսար, վարի, վայրի, տեսա, փեսա, դիր, ընտիրբ) ելաք, սլաք, հավաք, …

Անկախ դերբայներ

Անորոշ դերբայ-ել,ալ-երգել, խաղալ Ենթակայական դերբայ- ող, ացող-երգող, խաղացող Հարակատար դերբայ-ած, ացած-երգած, խաղացած Համակատար դերբայ-իս /ելիս, ալիս/- երգելիս, խաղալիս Սրանք հայերենի անկախ դերբայներն են։ Անկախ են կոչվում, որովհետև գործածվում են նախադասության մեջ ինքնուրույն՝ առանց օժանդակ բայի։  1․Կազմիր հետևյալ բայերի անորոշ, ենթակայական, հարակատար և համակատար դերբայները՝ սիրել, գրել, կարդալ, գնալ, փախչել, գտնել, մոտենալ, հարստանալ, թռչել, վախեցնել, հանգչել, …

Եկեք ճիշտ գործածենք բայերը

1.Փակագծերում տրված տարբերակներից ընդգծե՛ք տվյալ նախադասությանը համապատասխանողը։ ա) Երեխան երկար լաց լինելուց շնչակտուր եղավ և նվաղեց։  բ) Ցանկապատի վրայով թռչելիս տղան ոլորեց ոտքը և ստիպված էր մի քանի օր անցկացնել անկողնում պառկած:գ) Պարտադիր չէ՝ շշուկով խոսեք. երեխան քնած չէ: դ) Դավադիր գնդակը թիկունքից էր դիպել նրան ու տեղնուտեղը սպանել:ե) Այգում զբոսնելիս, անսպասելիորեն գտա մի քանի …

Հայոց լեզու

1. Տրված գոյականներից, ածականներից, դերանուններից, մակբայներից բայեր կազմի´ր: Ա. Ծաղկել, քարանալ, անվանել, քարոզել, ձևել: Բ. Մեծանալ, բարձրանալ, կարմրել, տափակել, սրել: Գ. Ոչնչացնել, բոլորել, նույնացնել, ամբողջացնել: Դ. Կրկնել, արագանալ, դանդաղել, հաճախել: 2. Տրված բայերից նորերը ստացի´ր` դրանք բաղադրելով Բ խմբի նախածանցների հետ: Ա. Նայել, կառուցել, գրել, ճառել, դառնալ, հայտնել:Բ.Անդր, վեր, արտ, հակ, մակ, ստոր: Անդրադառնալ, վերակառուցել, արտահայտնել, հակաճառել, …

Բայի հիմքը

Կազմի՛ր տրված բայերի ներկայի / առաջին/ և անցյալի / երկրորդ/ հիմքերը. գրել, կարդալ, գտնել, հասնել, թռչել, վախենալ, քարանալ, քարացնել, վախեցնել, հասցնել, սիրվել, ցատկոտել, կոտրատել: Օրինակ՝ գրում եմ-գր- ներկայի հիմք, գրեցի-գրեց-անցյալի հիմք  Կարդում եմ-կարդ-ներկայի հիմք, կարդացի-կարդաց-անցյալի հիմք գտնում եմ-գտն-ներկայի հիմք գտել եմ-գտ-անցյալի հիմք հասնում եմ-հասն-ներկայի հիմք հասել եմ-հաս-անցյալի թռչում եմ-թռչ-ներկայի հիմք-թռա-թռ-անցյալի հիմք վախենում եմ-վախ-ներկայի հիմք վախեցել …

Հայոց լեզու

228. Ընդգծված բայերի իմաստային տարբերությունը բացատրի՛ր:Գտի՛ր, թե իմաստի տարբերությունն ի՞նչ ձևով է արտահայտվում: Ա. Մեր պարտեզում վարդի թուփ է աճում: -Բ.Մեր պարտեզում վարդի թուփ ենքաճեցնում:-աճում է ինքնուրույն, աճեցնում ենք մենք խնամելովԱ. Ջերմասեր բազմաթիվ բույսեր ու կենդանիներ ոչնչացան ու անհետացան:- Բ. Ցուրտը բազմաթիվ ջերմասեր բույսեր ոչնչացրեց ու անհետացրեց:- անհետացան ինքնուրույն, անհետացրեց ցուրտըԱ. Գարնանը ձյունը հալվում է ու գոլորշիանում:- Բ. Գարնան արևը ձյունըհալեցնում ու գոլորշիացնում է:-հալվում է ինքնուրույն, հալեցնում է արևը 229. Տրված բայերը պատճառակա՛ն դարձրու ու փորձի՛ր բացատրել այդ անունը: Պատճառական դարձնող մասնիկն ընդգծի՛ր: Օրինակ` խոսել-խոսեցնել, խոսեցրի,  վախենալ-վախսացնել վախացրի:Վազել-վազեցնել,վազեցրի, պարել-պարեցնել, պարեցրի, աշխատել-աշխատեցնել, աշխատեցրի, ուտել-ուտեցնել,ուտացրի, կարմրել-կարմրեցնել,կարմրեցրի, սովորել-սովորեցնել, սովորացրի, խմել-խմեցնել,խմացրի, շփոթել-շփոթեցնել, շփոթացրեցի լռել-լռեցնել, վստահելվստահեցնել, հագենալ, մոտենալ-մոտեցնել, մերձենալ-մերձացնել: 230. Նախորդ վարժության՝ պատճառական դարձրած բայերովբառակապակցություններ կազմիր` ո՞ւմ կամ ի՞նչը հարցին պատասխանող բառերավելացնելով: Քրոջը վազեցնել Պարուհուն պարացնել Արհեստավորին աշխատեցնել Երեխային ուտեցնել Դարակը կարմրեցնել  եղբորը սովորեցնել։ Աղջկան խմացնել Գիտնականին շփոթեցնել Եղբորը լռեցնել Նրան վստահեցնել  մոտեցնել  կնոջը Պայուսակը մերձեցնել 231.Սխալ կազմած  պատճառական բայերն ուղի՛ր:Քնեցնել, հաշտեցնել, լռեցնել, ուտեցնել, լսեցնել, ճերմակեցնել, կարմրեցնել, վախացնել, աշխատեցնել, հնչեցնել, պարզեցնել, ցավեցնել, վստահեցնել, ծառայեցնել, ապրեցնել: 232. Տրված բայերը …